Wat ik dan zie in de energie van die ‘stille’ persoon is meestal heel herkenbaar: iemand die door een proces gaat. Iemand die diep voelt, veel doormaakt, of net probeert zichzelf af te sluiten van al die gevoelens omdat het te veel wordt. Iemand die zich terugtrekt, niet omdat de ander voor hem of haar niet belangrijk is, maar omdat er geen ruimte is om te reageren. Meestal zit die persoon dan in een zwaar mentaal, emotioneel of energetisch stuk. En als ik dan invoel of kijk via de kaarten, dan snap ik waarom die persoon even niets laat horen.
Toch is het ontzettend pijnlijk voor degene die achterblijft met vragen. Zeker als die persoon oprecht om de ander geeft. Want stilte zonder uitleg kan zwaar voelen. Het is alsof er iets wordt afgebroken, zonder te weten waarom. En dat zorgt voor onzekerheid. Vaak zelfs verdriet en schuldgevoel als de stilte lang blijft duren. Want wanneer er liefde is, of een diepe zielsverbinding/herkenning, dan raakt het extra hard als contact zonder duidelijke reden stopt of uitblijft.
Maar hier zit nu net de kern: stilte is meestal niet afwijzend, zeker niet als het contact eerder goed zat en er een mooie uitwisseling was. Stilte is soms een belangrijke en noodzakelijke beweging naar binnen.
Het is iets wat we waarschijnlijk allemaal kennen: het gevoel dat het leven te veel wordt. Dat we niet meer weten hoe te reageren, wat te zeggen, of zelfs niet meer voelen wat we zelf nodig hebben.
Waarom iemand stil wordt, zonder einde
Er kunnen veel redenen zijn waarom iemand zich terugtrekt zonder iets te zeggen:
• Overprikkeling en emotionele overbelasting
Zeker in tijden van burn-out of zware innerlijke processen kan zelfs het beantwoorden van een bericht of app een hele opgave zijn.
• Schaamte of schuldgevoel
Soms weet iemand dat hij of zij zich afzondert, maar schaamt zich om dat toe te geven, of is bang dat het egoïstisch overkomt.
• Angst om overweldigd te worden
Het idee dat één berichtje een kettingreactie op gang brengt van vragen, verwachtingen, of drama. Dus wordt er voor gekozen om niets te doen.
• Verlies van verbinding met zichzelf
In sommige gevallen is de persoon zó ver verwijderd van zijn of haar eigen gevoel dat contact met een ander gewoonweg niet lukt.
In de diepste stilte zit vaak geen onverschilligheid, maar een enorme kwetsbaarheid.
We leven in een wereld waarin we té bereikbaar zijn, waarin we constant aanwezig moeten zijn, online, via app, via telefoon. Dat zorgt voor een enorme druk, waardoor je je niet zomaar even een paar dagen kan terugtrekken.
Mijn ervaring
Vorig jaar ging ik door een intens stuk na een burn-out (ik noem het liever ‘zielsvermoeidheid’). Alles werd stil in mij. Ik voelde niet meer mee, zelfs niet met mijn beste vrienden. Ik zat in een soort ‘neuro-emotionele freeze’: ik had geen concentratie, geen energie, geen empathie, geen woorden. Het was alsof mijn innerlijke wereld platlag. Ik voelde wel dat, als ik mezelf zou zijn, ik wel zou kunnen meevoelen en reageren, maar ik was als het ware afgescheiden van mezelf, alsof ik naar mezelf keek vanop een afstand.
Wat me door die periode heen heeft geholpen, waren vrienden die zeiden: ‘Leni, neem je tijd, ik hoor jou, ik zie jou, ik hou van jou. Als er iets is, bel me. Ik ben er.'
We maakten een afspraak: als ik niet in staat was om echt te reageren, zou ik een duimpje, een hartje of een ander teken sturen, gewoon om te laten weten dat ik er nog was, maar even de woorden niet had. Dat hield de communicatie open. En het gaf mij veel meer ontspanning, want diep in mezelf voelde ik ook wel dat ik niet correct reageerde, en was ik bang om mensen te verliezen.
Stilte als vorm van liefde
We mogen leren dat we ook in stilte kunnen verbinden. Meer zelfs, dat we net in die stiltes leren wat de ander voor ons betekent. Dat we eenvoudig kunnen communiceren wat we nodig hebben, en zo het lijntje open houden. Mensen die onze processen begrijpen en respecteren zullen in verbinding blijven, klein en misschien ook heel stil, maar toch laten weten: ‘ik ben er’. Het is in de stilte dat we leren wie onze grenzen respecteert, maar ook wie blijft. Dit alles uiteraard op voorwaarde dat we ook open blijven, aangeven dat we kiezen voor de stilte, en zo van onze kant ook de verbinding open houden. Als we voelen dat we de wereld even niet aankunnen mogen we aangeven dat we in iets moeilijks zitten. We mogen de ander dan laten weten dat we minder van ons laten horen, maar dat we hun aanwezigheid wel waarderen. Het is maar een kleine moeite om een korte boodschap te sturen:
"Ik trek me even terug. Ik zit in iets, maar ik wilde je wel laten weten dat ik je zie en waardeer. Ik kan nu even niets geven, maar ik ben niet weg."
Zo'n berichtje opent iets en houdt iets open. Het voorkomt misverstanden. Het haalt de scherpe kantjes van de stilte af. Het maakt ruimte voor zachtheid. En zo kan de ander ook liefdevol aanwezig blijven, zonder te trekken of te forceren.
Trekken of verbinden vanuit het hart?
Een belangrijk onderscheid dat ik vaak zie in mijn consulten is het verschil tussen trekken en oprechte verbinding. Er zijn mensen die elke opening aangrijpen om opnieuw alle communicatie op gang te trekken, vanuit een onbewuste behoefte aan bevestiging. En dat is voor de ander natuurlijk enorm verstikkend, zeker als die persoon zich al moe of zwaar voelt.
Maar er zijn ook mensen die oprecht voelen vanuit hun ziel, die niet willen forceren, maar gewoon willen weten of de ander oké is. Er zijn gelukkig mensen die vanuit hun hart verbinden, die niet persé verwachtingen hebben, maar gewoon willen weten dat de ander voor zichzelf zorgt. En die toch bereikbaar willen zijn, als steun. Voor hen is die stilte vaak het pijnlijkst.
Zij verdienen een antwoord of reactie. Niet per se een gesprek, maar een seintje. Een teken van leven. Een hartje. Een woord. Iets dat zegt: "Ik ben er nog, maar ik ben even in mezelf gekeerd."
Verschillen tussen mensen, tussen mannen en vrouwen
Er zijn ook patronen. Mannen kunnen sneller geneigd zijn zich af te sluiten wanneer ze zich overweldigd voelen. Niet omdat ze koud zijn, maar omdat ze hebben geleerd dat geen last zijn de veiligste optie is. Vrouwen hebben vaker de neiging te blijven verbinden, te blijven praten, zelfs als ze op hun grens zitten, meestal ten koste van zichzelf.
Toch gaat het uiteindelijk niet over man of vrouw, maar over veilige verbinding. Over kunnen aanwezig zijn zonder al te veel te zeggen.
Stilte hoeft geen einde te zijn
Laat dit een uitnodiging zijn.
Aan de stille persoon: wees eerlijk, wees zacht. Een klein berichtje maakt een wereld van verschil.
En aan wie wacht: voel of je vanuit liefde of vanuit noodzaak handelt. Of je voelt vanuit je hart, of vanuit je leegte of angst om afgewezen of genegeerd te worden. Respecteer de stilte, maar blijf trouw aan jezelf en je gevoel.
Want ja, we kunnen elkaar steunen in stilte. We kunnen aanwezig zijn zonder woorden. We kunnen elkaar vasthouden, zelfs op afstand.
En dat is misschien wel de meest helende vorm van liefde die er is.
© Leni De Chou